Komplo teorileri genel olarak kitlelere hitap eder. Bu yüzden basit bir dil kullanırlar, kanıtları herkesin anlayacağı ve test edeceği basitliktedir. Aslında bir komplo teorisinin başarısı da buna bağlıdır, basitliği oranında populer kültür tarafından kabul edilir ve inanılır. Mesela, en popülerlerinden biri olarak 11 Eylül saldırılarını CIA'nın düzenlediği teorisi. ABD bu kadar büyük bir teknolojiye sahipken nasıl oldu da bu olaylar oldu? "İkiz kulelere CIA tarafından bomba yerleştirildi" veya "Pentagon'a bir ABD füzesi atıldı" denilirken aslında çok basit kanıtlar sunulur. Eminim sizin de okuduğunuz, duyduğunuz kanıtları aklınıza getirin. CIA'in başarısızlıkları -daha doğrusu, hatalar yaptığı/yapabildiği- hakkında daha fazla bilgi için yeni çıkan bir kitap, "Legacy of Ashes: The history of CIA" öneriyorum. NYT'daki kitap yorumu ve haber ise okunulması gereken bir yazı.

Asıl yazmak istediğim konu ise bu değil. Karmaşık işleri anlatmak için kullanılan basit açıklamalara her zaman şüphe ile yaklaşırım. Slashdot'ta geçtiği söylenen ve Vista kurulu bilgisayarların ABD Savunma Bakanlığına bağlandığını söyleyen habere de aynı şekilde yaklaştım. Büyük Birader'in bizi izlediğine şüphem yok ama bunu tespit etmenin bu kadar basit olacağını sanmıyorum. Okumayanlar için özetleyeyim, habere göre elemanın biri Vista kurulu bilgisayarına "sniffer" denilen ve bağlantıları izleyen bir program kuruyor ve görüyor ki kendi bilgisayarı ABD Savunma Bakanlığına bağlı bilgisayarlara kendi izni dışında bağlanıyor. Bu iş bu kadar basit olsaydı insanlar birer sniffer kurup bağlantıları izlerdi. Mesela tüm bilgisayarların çıktığı router'lara birer linux makine kur ve giden tüm trafiği kaydet. Böyle bir durumda bilgilerinizin bir ABD kurumuna gittiğini kanıtlarsanız MS çok büyük zarar alır ve hemen herkes Linux'a geçerdi.

Şimdi biraz da empati yapalım. Ben Büyük Birader olsam bu işi nasıl yapardım? Her bilgisayarda belirli bilgilerin yollanmasını sağlayan program kesinlikle var, bilgilerin oldukça çok kullanılan İnternet Servis Sağlayıcı'ların IP bloklarında yer alan bilgisayarı kullanarak bana iletilmesini sağlardım. Yani bilgiler önce güçlü bir anahtarla şifrelenmesini sonra da daha az şüphe uyandıran bir bilgisayara iletilmesini sağlardım. Mesela Türk Telekom veya Türk gizli servisi böyle bir yetkinliğe sahip olsaydı eğer (kesinlikle böyle bir yetkinlikte değil, bunu da eklemeliyim) dslXX-XXX-XXXX.ttnet.net.tr adresli bir makineyi ara makine olarak kullanır bilgilerin bu makine üzerinden bana gelmesini sağlardım.

Bu sayede insanlar ne tür bilgilerin gönderildiğini anlayamadıkları, kime gittiğini ispat edemedikleri gibi resmi olarak da kolayca yalanlayabilirdim.