İlk kez Ryanair ile uçacaktım. Ucuz havayolu olmasının avantajı belki de buydu, uçakta kasıntı, burnu havada insanlar değil, öğrenciler ve paradan daha değerli şeylerin olduğunu bilen birçok insan vardı. Yan koltukta oturan İspanyol kızla anlaşmaya çalışırken Endülüs hakkında çok da bir şey bilmediğimi anladım. Kızın memleketi Cadiz ('kadif' gibi okunuyor, sondaki z için dilinizi üst damağınıza yapıştırın ama dudaklarınız açık kalsın :)) bile bana bir şey ifade etmiyordu. Vişne'nin yazısını okumuştum bir ara ama işte hafızam beni yarı yolda bırakmıştı.

Konu bir şekilde Tarifa ve Tanca şehirlerine geldi. Ve ben yıllar önce orta sonda okuduğum romanı hatırladım: Simyacı. Romandaki çoban Endülüs'teki memleketinden yola çıkıp Kuzey Afrika'yı tamamen geçiyor ve aynen bizim seyahatlerimizde olduğu gibi, başladığı yere geri dönüyordu. Endülüs'te Arap ve İslam etkisini bulacağımı biliyordum ama bu kadar etkileneceğimi ben bile tahmin edememiştim.

Sevilla

Kasım ortasında Sevilla'ya indik ama hava ve insanlar sıcacık karşıladı bizi. Ne de olsa biz de Akdenizli'yiz dedik ve harikulade sokaklarını arşınlamaya başladık.

Sevilla'da eski şehirde sokaklar dar, evler birbirine çok yakın. İnsanların sıcaklığı evlerine de yansımış neredeyse. Özellikle Kuzey Avrupa'dan sonra hemen anlaşılıyor bu farklar.

Yukarıdaki fotoğrafta bulunan sokak işaretini arkadaşım pek sevmedi ama bence otantik bir hava kattı fotoğrafa :)

Endülüs olunca tabi her yerde Arap ve İslam etkisini hissediyorsun. Büyük şehirlerdeki ana katedraller camiden çevrilmişler ve bazıları halen "mezquita" (İspanyolca'ya Arapça mescit kelimesinden geçmiş) yani cami olarak biliniyorlar. Giralda, Sevilla'daki ana caminin minaresiymiş, daha sonradan eklemeler yapılmış.

Katedral ve Giralda'dan sonra gideceğimiz diğer şehirlerde de bulacağımız Alcazar denilen saraya girdik. İsim olarak Arapça El-Kasr'dan geliyor. Muhteşem bahçeleri ve işlemeli odalarına bayıldık. Yukarıdaki fotoğraf elçileri ağırladıkları Hall of Ambassadors odasındaki kubbenin işlemeleri. Burada ağırlanan elçilerin herhalde baya etkilendiklerini söylemeye gerek yok.

Tüm İspanya yarım adasını işgale gelen Araplar çölleri ve Akdeniz'i aşarak gelmişlerdi. Söylenceye göre kölelikten komutanlığa yükselen Tarık bin Ziyad gemilerle İspanya'ya geldikten hemen sonra askerlerin geri dönme umudu kalmasın diye gemileri yaktırmıştı (böylece "gemileri yakmak" deyimini de dünya dillerine armağan etmiş oldu, yine Cebel-i Tarık Boğazı da ismini bu komutandan almakta - Tarık'ın Dağı).

Çölleri aşıp İspanya'ya gelen bu insanların suya ne kadar önem verdiklerini tahmin edebiliriz. Bu yüzden tüm saraylarında, bahçelerinde su başrolde.

Allah'a ortak koşma korkusuyla insan resimleri ve heykel İslam uygarlığında yasaktı. Bunun yerine ikame edilen sanatlar ise bu uygarlığının vardığı en üst noktayı bize gösteriyor (sonrası zaten yokuş aşağı). Desenler, renkler, gerçekten mükemmel bir uyum barındırıyor.

Sevilla'da görmeniz gereken bir başka yer de Espana Meydanı (Plaza de Espana) ve etrafındaki park. Görmeden gelmeyin :)

Kurtuba

Sevilla'dan sonra nispeten küçük şehir Kurtuba'ya geçtik. Kurtuba'da sabah 8:30 ile 9:30 arasında bazı yerlere ücretsiz girebiliyorsunuz. Aklınızda bulunsun. Yoksa her yere 8-9 Euro ödeyip bizim gibi cebinizi deldirmeyin :) İlk olarak sabah yine Alcazar bahçelerini gezdik. Sevilla'daki Alcazar'dan sonra burası bizi çok etkilemedi açıkçası.

Kurtuba sadece camisi için bile ziyaret edilebilir. O kadar güzel bir camisi var ki, bohçamdaki kelimelerin anlatmaya yeteceğini düşünmüyorum.

Mihrab korunmuş, altın yaldızlı.

İçerisi devasa. Dünyanın en eski ve büyük camilerinden birindesiniz. Sütunların renkleri, taşlar göz alıcı. Muazzam bir mabet. Pencerelerden semavi atmosfere uygun ışık huzmeleri giriyor.

Kiliseye çevrilen bölüm de çok güzel. Portakal ağaçlarının bulunduğu iç avlusu da. Arap zamanlarında hurma ağaçları varmış, İspanyollar sonradan portakal ağaçları dikmişler.

Kurtuba küçük şehir. Ama mükemmel bir eser barındırıyor.

Gırnata

Şehrin İspanyolca adı Granada "nar" anlamına geliyor ve aynı zamanda şehrin simgesi, sokak levhalarında nar resimlerini görebilirsiniz.

Gezi ruhu her yerde. Gırnata'da, Albayzın mahallesinde bunu buldum pic.twitter.com/l6EoG66LAb

— Tayfun Sen (@tayfunsen) November 21, 2014

Burada Play Granada'nın rehberli turuna katıldık ve eski Arap mahallesi Albayzın'ı, arkadaki kutsal dağ Sacromonte'yi ve etrafını dolaştık. Sacromonte'de çokça mağaralar bulunuyor ve buralarda halen Romanlar ve hippiler yaşıyorlar. Flamenko izlemek isterseniz en iyi yer de burası sanırım. Benim gibi yapıp izlemeden gelmeyin!

Albayzın'ı gezerken Aljibe denilen sarnıçları da gördük. Rehberimizin dediğine göre Araplardan kalma bu çeşmeler şehre su sağlıyordu ve çok yakın zamanlara, 1920'lere kadar kullanımda kaldılar.

Gırnata şehrinin talihi başkent Cordoba'nın 1236'da düşmesiyle değişiyor. Bundan sonra yarımadadaki İslam ülkesinin başkenti Gırnata oluyor ve Alhamra baş saray yapılıyor. Belki inanmayacaksanız ama 1492'ye kadar, yani Columbus'un Amerika'yı keşfine kadar (Teyyip'e göre Columbus da Müslüman ya neyse o konulara girmeyelim :), Gırnata'da Müslümanlar hüküm sürüyorlar.

Gırnata hakkında şöyle bir söz var: "Give him a coin, woman, for there is nothing worse in this life than to be blind in Granada". Benim çevirimle: "Dilenciye biraz para verin, çünkü bu hayatta Gırnata'da kör olmaktan daha kötü bir şey yok". Gırnata öyle güzel bir şehir.

Alhamra Sarayı İslam uygarlığının başyapıtı tabii ki. O işlemeler, o desenler, çiniler... Girdiğimiz her odadan hayran kalarak çıktık.

Şahsen ben Arap ve İslam uygarlığını bilmiyormuşum diye geçirdim içimden. Yani kitaplardan filan o kadar okuyoruz ama, görmek, dokunmak, yüzyıllardır böyle zarif durabilen yapıyı solumak bambaşka bir duygu.

Her şeyi ince düşülmüş. Mükemmel bir yapıt. Hakkıyla fotoğrafını çekebileceğimi hiç düşünmüyorum. Naçizane çabalarım bunlar.

Biraz garip gelecek ama fotoğraflar arasından en sevdiğim yukarıdaki oldu. Sarayın içerisinde İspanyol işgalinden sonra yapılmış 5. Carlos'un sarayında merdivenler, taş duvar ve ışık.

Elhamra'yı seyre dalacak en güzel yer Albayzın'daki Mirador San Nicolas. Buradan saray ve arkadaki Sierra Nevada (ispanyolca "karlı dağ" anlamına geliyor) mükemmel bir görüntü oluşturuyor. Üstelik canlı müzik de çabası!

Şehir çok canlı, çok ihtişamlı bir katedrali de var, yalnız Elhamra'dan sonra çok sönük kalabilir :) Gırnata kalbimizi fethediyor!

Malaga

Malaga'ya geldiğimizde artık Katedral ve Alcazar kusacak kıvama gelmiş bulunuyoruz. Tapas'ları mideye indirip gelen çalgıcılarla sohbet ediyoruz.

Run into them in a tapas bar :) Yellow ones are med students and red are studying to become teachers pic.twitter.com/tejtMTrLcK

— Tayfun Sen (@tayfunsen) November 20, 2014

Picasso'nun doğduğu eve gidiyoruz. Barış güvercini sembolünü Picasso'nun popülerleştirdiğini öğreniyoruz. Hatta kızına Paloma (isp. kumru) ismini veriyor. Franco diktatörüne karşı direnişlerini takdir ediyoruz. Krallarının ve entellektüellerin direnişe katılmalarından mutlu oluyoruz. Darısı bizim başımıza diyoruz.

İspanyollar zengin bir millet değiller. Ama iyi yaşamasını iyi biliyorlar.

Özet

Tren ağı İspanya'da çok gelişmiş değil. Ama otobüsler kolay bulunuyor, ucuz ve rahatlar. Biz tren ve otobüs kullandık şehirler arasında. Bence seyahat açısından Ekim-Kasım ayları tercih edilmeli. Hava çok sıcak olmuyor ve tatil mevsimi geçtiği için turist sayısı daha az oluyor :)

Eve dönünce Simyacı'yı bulup tekrar okudum. İnsanın okuma zevki nasıl değişiyor kendimden anlamış oldum. Dil çok basit, karakter derinliği yok ve aşırı derecede didaktik. Mistik olmaya çalışması ayrı bir gıcık etti beni. Neredeyse Serdar Özkan veya Secret zırvalıkları ile tıpatıp aynılar (Simyacı'da birçok esinlenme var, ama anlaşılan Serdar Özkan da esinlenmenin esinlenmesini yapmış: esinlenme-ception!).

Endülüs kesinlikle görülmesi gereken yerlerden. Bol keyifler!

I have several friends visiting Istanbul next week (yes, I'm looking at you Pablo, Yeokyung and Gizem :) and I have been getting a lot of requests for suggestions and places to visit there. Since I had lived in Istanbul and explored quite a bit to take photos, I already had a list of my favorite places in my head. This was a perfect excuse to write them down.

Caferağa Medresesi

This is truly one of the best kept secrets in the city. It is just behind the brilliant Hagia Sophia but so peaceful! You'll visit the awesome Hagia Sophia, read about the history and you will definitely need to take a break.

Come to this place to get some peace and get some energy from nice home made meals.

This was a medrese built by Mimar Sinan himself, and it is still used for teaching. Maybe you will get a glimpse of students doing Ebru or hear them playing the Ney.

Ebru is painting on water :)

Çorlulu Ali Paşa Medresesi

If you want to go to one authentic tea shop, this has to be it. This is located on the tram route, a few stops after Hagia Sophia or the Blue Mosque. It is a 300 year old mosque and "medrese" (which means school in Ottoman times). Order an apple tea if nargile isn't your thing, and watch the students, locals or cats sitting next to you. Admire the lanterns and contemplate about East vs. West.

Süleymaniye Camii

This is one of my favorite spots in the city. It is much less touristy then the Blue Mosque but magnificent nonetheless and offers great views of the Golden Horn. It was built by Mimar Sinan about 500 years ago. Through some bizarre historical accident, there are many restaurants just in front of the mosque which are all offering the same meal, Kuru Fasülye, and the chefs are all from the same city in Turkey, Erzincan. Eat your lunch at one of these restaurants (some have the same names as the owners are relatives of each other). Read up on the reviews beforehand to get more info.

Mimar Sinan Cafe

While you are nearby, you have to give a break at the cafe which has its name from the famous architect. Get anything, it doesn't matter, but definitely enjoy the view.

Museum of Innocence

This museum comes highly recommended if you have read the book with same name from Orhan Pamuk. He had won the Nobel Prize in literature a few years ago and he is the most popular writer in Turkey. The thing that is extraordinary about Orhan Pamuk is that he weaves the story my merging fiction and non-fiction in a unique way. He sends greetings to his daughter (Rüya) in many of his books and he himself is a character in many. With the "Museum of Innocence", it is something even more interesting, because the museum has an important place in the book. And if you have the book, you can enter the museum for free, for there is a ticket in one of the pages in the book. So you get stamped on that page and it makes for an interesting memorabilia.

If you are really into Pamuk novels, you definitely want to visit Nişantaşı district, which is not too far away from Taksim. This is the rich neighborhood Pamuk grew up in, and it is the main location in many of his books. It is also rich and shows the more Western part of the city, so if you're not into Pamuk, you might not find it interesting. If you are in Nişantaşı though, go to Zamane Kahvesi and you won't regret it.

Helvetia

Taksim is nice and historic, and you will definitely notice it is very crowded like the city itself. I had a Japanese friend who told me after visiting İstiklal Caddesi that İstanbul was more crowded then Tokyo :)

If you are around Taksim and hungry, I advise you to treat yourself at Helvetia. It's a nice cozy restaurant which offers you home made, traditional meals.

If you want something more Western, you can eat at The House Cafe or Midpoint, both of which you can find on İstiklal Caddesi or scattered around various places in the town.

Sapphire

Take the metro from Taksim and get off at 4. Levent to see Istanbul from high up. Sapphire is the highest skyscraper in Turkey and it has a viewing deck above 200 metres. Go there towards the sunset and enjoy the city from above.

Now would also be the best time to do some shopping if you'd like, because the bottom floors of Sapphire is a shopping center. Thanks to weak Turkish Lira (1 Euro ~ 3 TL), many items are cheaper. Clothing, food for sure but sometimes also electronics as well (Case in point: Fuji X100S).

Dem Karaköy

Karaköy is the new hip district in İstanbul with many cafes or restaurants opening there. Dem Karaköy is a tea room, with literally tens of different teas you can choose from. The most popular drink in Turkey is tea, not coffee, so this tea place is naturally a good idea :)

Sakıp Sabancı Müzesi

If you are into Ottoman history or calligraphy, this is the museum to visit. It has a huge collection of Ottoman calligraphy items and is overlooking the Bosphorus so you can enjoy the view at its garden afterwards.

While you are on the Bosphorus, visit Bebek Starbucks too. Get your favorite drink and if the weather is nice get a seat downstairs on the terrace. If the weather is cold, go upstairs and enjoy the view from above. If you visit there you will agree that it has one of the most beautiful views a Starbucks can have.

After Bebek, continue along the coast line. Take the bus to ride along the Bosphorus afterwards and get off at Ortaköy. The Ortaköy Mosque is a monument you don't want to miss.

Anatolian Side

Istanbul actually has half of it in Asia! And we have only talked about the European side until now. Historically, the city center all the way back to the Roman Empire had been on the European side. Ottoman Sultans also built their palaces on the Western side. I guess this is one of the reasons why Anatolian side is more organized and less crowded. Many people live on the Asian side and work on the European, and commute continents every day!

Well they can't complain when their view is something like this, can they?

The ships most used in transportation are called "vapur", which is originally from French and reflects the steam powered nature of them at the beginning of the previous century.

If you find yourself in the Anatolian side, you can walk on Bağdat Caddesi, which is a long boulevard and enjoy one of many cafes. After that, go to Moda İskelesi for nice views and a good dinner. For desert, you have to go to Çengelköy, a small cozy authentic place called Çikolata Kahve. Notice the calligraphy decoration inside.

Getting Around

Public transport is generally crowded and a bit complicated. To navigate around, Trafi Turkey App might help you. Taxis are generally affordable and abundant (you'll notice them from their yellow colour). There's also Uber but that might be bit more expensive though much more comfortable I guess. Traffic congestion is a problem, so the best option is using the underground metro, trams or boats whenever you can.

I hope you enjoy your stay in Istanbul!